Gün geçmiyor ki başka ülkelerde yaşanan problemlere keşke bizde de olsa demeyelim. Bu ülkelerden birisi olan Finlandiya’da yenilenebilir kaynaklardan o kadar çok elektrik üretildi ki elektrik fiyatı 0’ın altına geriledi. Ancak bu öyle düşündüğünüz gibi abonelere para verileceği anlamına gelmiyor.
Avrupa büyük bir enerji krizinin eşiğindeyken Kuzey Avrupa ülkesi Finlandiya, geçtiğimiz yıllarda yenilenebilir enerji odaklı dönüşüm süreci başlatmıştı. Rüzgar gülleri ve su akıntılarından faydalanan hidroelektrik santralleri ile birlikte; ülkedeki enerji üretimi zirveye ulaştı. Hatta o kadar fazla üretildi ki Finler, bu bolluk sebebiyle bedavadan biraz pahalı elektrik kullanmaya başladılar.
Gelinen noktada Finli yetkililer, yenilenemeyen kaynaklarla elektrik üretilen tesisleri kapatmayı, elektrik tüketimini depolanan enerjiden sağlamayı düşünüyor. Bir başka değişle sudaki akıntıyı durduramayacakları için hidroelektrik santralleri çalışmaya devam edecek ancak termik ve nükleer santraller, talep fazlası üretim nedeniyle ve geçici olarak kapatılmak üzere.
Finlandiya’da elektrik kaç para, Türkiye ile fiyat farkı ne kadar?
Finlandiya’daki elektrik fiyatı 1 kWh başına haneler için 0,4 euro, iş yerleri için de 0,18 euro seviyesinde. Güncel kur üzerinden TL cinsine çevirdiğinizde bu rakamlar kulağa yüksek gelebilir, ancak söz konusu fiyatları ülkenin kullandığı birim üzerinden düşünmemiz gerekiyor.
Türkiye’de 1 kWh elektrik fiyatı 1,48 TL’den başlıyor, eğer aylık toplam tüketim 240 kWh üzerinde ise bu rakam 2,22 TL’ye yükseliyor. Yani bir başka deyişle ülkemizde elektrik en ucuz 1,48 birimken Finlandiya’da 0,4 birim. Ayrıca Finlandiya’da ortalama aylık gelir 3807 euro seviyesinde (Trading Economy).
Finlandiya’da elektrik fiyatları nasıl bu kadar düştü?
Kaynaklara göre bunun iki farklı sebebi var. Rusya – Ukrayna Savaşı nedeniyle Finlandiya halkı, elektrik tüketimini sınırlayarak tasarruf yoluna gitti. Diğer neden ise ülkedeki yenilenebilir enerji odaklı dönüşüm. Ülkede inşa edilen hidroelektrik santralleri, ilk bahar aylarında olmamız sebebiyle artan su debileri, hidroelektrik santrallerinin yüksek kapasiteyle üretim yapmasını sağladı.
Elektrik fiyatı negatife düşen Finlandiya’daki aboneler, fatura ödemeye devam edecekler: Peki neden?
Ülkenin ulusal elektrik dağıtım şebekesini yöneten şirket Fingrid’in CEO’su Jukka Ruusunen, vatandaşların negatife dönen ham fiyatlar yerine önceden belirlenen piyasa fiyatı üzerinden ödeme yaptıklarını belirtiyor. Buradan elde edilen gelir elektrik enerjisinin kendisini karşılamak için değil, dağıtım ve organizasyon masrafları için ödeniyor. Bunu bir bakıma Türkiye’deki faturalara yansıtılan sabit vergi ve ödemeler gibi düşünebilirsiniz.
“Geçtiğimiz kış insanlar daha fazla elektriği nereden bulacağımızı konuşuyorlardı. Şimdi üretimi nasıl sınırlayacağımızı tartışıyoruz. Bir zorluktan diğerine geçiş yapmış durumdayız.”
Açıklamalarına elektrik üretiminin sınırlandırılması sorunu ile yüzleştiklerini belirterek devam eden Ruusunen, 2035 yılına dek tüm enerji kaynaklarının yenilenebilir olacağını hatırlattı. Ancak ülkede bunun 2027 yılında da mümkün olabileceği söyleniyor.
İlkbaharda yaşanan beklenmedik su hareketliliği sebebiyle hidroelektrik santrallerinin aşırı üretim yaptığını, su akışını durduramadıkları için bu üretimi de sınırlayamadıklarını söyleyen Ruusunen; kârlı olmayan üretim kollarını piyasadan kaldırmayı planladıklarını belirtiyor. İşte bu sebeple ülkede faaliyete geçen yeni nükleer santral dahil yenilenebilir olmayan kaynakların üretimi geçici olarak durdurulabilir.
