Yabancı ülkelerde yıllardır kullanılan “karton polis” uygulaması, daha sonra Türkiye’de de kullanılmaya başlandı. Peki yollarda gördüğümüz bu karton polisler gerçek polisler kadar etkili mi?
Trafikteki kazaların büyük çoğunluğunu önlemeyi hedefleyen karton polis uygulamasının başarısı merak konusu.
Her ne kadar gerçek polis memurları kadar etkili olmasa da üstündeki tepe lambaları sayesinde uzaktan görüldüğünde neredeyse gerçek polis arabalarından ayırt edilemeyecek kadar gerçekçi duruyorlar.
Amerika’da ve İngiltere’de sıklıkla kullanılan karton polisler, sokak aralarında kural ihlali yapan suçluların korkulu rüyası.
Gerçekçi tasarımlarıyla, uzaktan gelen sürücülerin aniden frenlemesine sebep olan karton trafik polisleri; ellerinde tuttukları portatif hız tespit cihazlarıyla, ara sokaklarda hız yapan sürücülerin hızını düşürmek için kullanılıyor.
2015 yılında yapılan bir çalışmada; karton polis uygulamasının, sürücülerin polis figürünü görmesiyle birlikte hızlarını büyük ölçüde azaltarak trafik kurallarına uygun ve güvenli sürüş yaptıkları bildirilmişti.
Alışveriş merkezlerindeki hırsızlıkları önlemek için mağazalarda da karton polisler konumlandırılmış vaziyette.
Soygun denince hırsızların aklına gelen ilk yerlerden biri de alışveriş merkezlerindeki mağazalar. Başta ABD olmak üzere suç oranı yüksek olan pek çok ülkede de mağazalarda maket polisler, reyonların başına konulmuş durumdalar. Bu uygulamayla birlikte, marketlerde işlenen suçlarda %5 oranda azalma görülmüş.
Suç işlemeye yatkın insanlar bu kartonların gerçek polis olmadığını bilmelerine rağmen polis maketi ile hiç beklemedikleri bir anda karşılaştıkları için psikolojik olarak etkilenerek suç işleme isteklerini büyük ölçüde kaybediyorlar.
Türkiye’de karton polisler uygulaması ilk olarak otobanlarda kullanılmaya başlandı.
Ülkemizde ne yazık ki pek çok araç sürücüsü trafik kurallarına uymuyor. Özellikle ölümlü kazaların yaşandığı tehlikeli yollarda uzaktan bakıldığında sürücülerin kurallara uymasını sağlayacak karton polis arabaları ve karton polisler yerleştiriliyor.
Otobanlarda hız sınırını aşan ve trafik kurallarını farklı şekilde ihlal eden sürücülerin gözleri genelde yol kenarlarında radar araçlarını arar. Sürücülerin karton trafik polislerini uzaktan görerek gerçek sanmalarıyla birlikte hızlarını önemli ölçüde düşürdükleri ve düştükleri hızda seyrettikleri belirtiliyor.
Karton polisler yalnızca birer figürden ibaret değiller, üzerindeki kameralar sayesinde yolun durumu uzaktan izlenebiliyor.
İlk olarak iki boyutlu karton trafik polisi araçlarıyla ülkemizde kullanılmaya başlanan uygulama, geliştirilerek üç boyutlu olacak şekilde tasarlandı. Neredeyse gerçeğinden ayırt edilemeyecek kadar gerçekçi görünen bu maket araçların üzerinde güneş enerjisi paneli bulunuyor.
Güneş enerjisi paneli sayesinde, maket polis aracının üzerinde bulunan tepe lambası ve iki kamera 3 güne kadar kesintisiz çalışabiliyor. Böylelikle hava karardığında da sürücülerin dikkatini çeken ve kameralarıyla anlık yol takibi yapan maket polis araçları, kazaları büyük oranda önlüyor.
Güvenliğin otoban yollarına göre daha yetersiz olduğu iki yönlü karayollarında da karton jandarma polis arabaları kullanılıyor.
Otobanlardan farklı olarak çift yönlü kara yollarında bazı sürücüler şerit ihlali yaparak önündeki aracı dikkatsizce geçmeye çalışıyorlar, bu durum ne yazık ki bazen ölümlü bir kazayla sonuçlanabiliyor.
Bu kazaları en aza indirmek amacıyla jandarma polis araçlarının iki boyutlu maketleri üretilerek bu yollarda kaza riskini en aza indirmek amaçlanıyor. Hem otobanlarda hem de karayollarında karton polis uygulaması ile trafik kazalarının %25 oranda önlendiği bildirilmekte.
Şehir içinde trafiğin yoğun olduğu noktalarda trafik polisi maketleri, trafik kurallarına uyulmasına büyük ölçüde katkı sağlıyor.
Otoban ve karayollarındaki başarısının ardından şehir içinde de kullanılmaya başlanan karton trafik polisi uygulaması, trafiğin yoğun olduğu saatlerde yolu ikiye ayıran kaldırımların ortasına konumlandırarak sürücülerin daha dikkatli olmasını sağlıyor.
Karton trafik polisi uygulaması, yayaların ve trafikteki diğer sürücülerin hayatını tehlikeye atacak davranışlarda bulunan sürücülerin trafik kurallarına uymaları konusunda uyarıcı olmayı amaçlıyor.
Trafik polisi maketini uzaktan gerçek sanan sürücüler, ceza kesilmesi korkusuyla yayalara yol veriyor, emniyet kemerlerini takıyor ve trafik kurallarına uymak durumunda kalıyorlar.
