Tarih boyunca halkını zulmeden pek çok lider oldu ama bunlar arasında Nikolay Çavuşesku ayrı bir öneme sahiptir çünkü yaptıkları oldukça yakın bir geçmişi kirletti. Sovyetlerden koparak ülkesini batıya açan ama bu yüzden halkını kıtlığa mahkum eden ve kurşuna dizilerek idam edilen Nikolay Çavuşesku’nun hayatına ve adım adım idama giden hayatına gelin yakından bakalım.
İkinci Dünya Savaşı sonrası dünya ikiye ayrılmıştı. Bir yanda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği liderliğinde doğu bloku, diğer yanda ise Amerika Birleşik Devletleri liderliğinde batı bloku. Biri komünizmi, diğeri kapitalizmi sembolize eden bu blok arasında zaman zaman geçişler oluyordu, işte Nikolay Çavuşesku ülkesi Romanya’ya bu geçişi sunan yani en azından bu geçişi uygulamaya çalışan bir liderdi.
Halkını seven bir devrimci olarak başkan olan Nikolay Çavuşesku, Sovyetlerden uzaklaşıp batıya yakınlaştı. Fakat bunu yaparken akıl almayacak kadar dış borca battı, halkını kıtlığa mahkum etti, halk isyan edince de olanlar oldu ve yapılan darbe sonrası kurulan komitenin kararıyla karısı ve kendisi kurşuna dizilerek idam edildiler. Gelin Nikolay Çavuşesku kimdir yakından bakalım ve idamı ile sonuçlanan hayatının detaylarını görelim.
Nikolay Çavuşesku kimdir? Çiftçi babanın terzi oğlu:
Nikolay Çavuşesku, Rumencesi ile Nicolae Ceaușescu, 26 Ocak 1918 tarihinde Romanya’nın küçük bir kasabası olan Scorniceşti’de dünyaya geldi. Çiftçilik yapan babasının küçük bir arsası vardı, bu yüzden Nikolay ailesine destek olmak için küçük yaşta terzilik yapmaya başladı. Fakat babası çok sert bir adamdı ve 11 yaşında evden kaçtı ve Bükreş’e gitti.
Bükreş’te çalıştığı kundura atölyesinin sahibi yasadışı bir komünist partiye üyeydi. 1932 yılında Nikolay Çavuşesku Romanya Komünist Partisi’ne katıldı ve küçük görevler almaya başladı. Faaliyetleri nedeniyle birçok kez tutuklandı. 1936 yılında tutuklandığı zaman hapse mahkum edildi ve 1939 yılında serbest kaldı. 1947 yılında komünistler iktidarı ele geçirene kadar hem parti içinde yükseldi, hem pek çok kez hapse girip çıktı, hem de daha sonra evleneceği Elena ile tanıştı.
Nikolay Çavuşesku Romanya devlet başkanı oluyor:
1947 yılından sonra komünistlerin iktidarı ele geçirmesi ile birlikte parti içinde yükselen Nikolay Çavuşesku, 1965 yılının Mart ayında Romanya İşçi Partisi’nin birinci sekreteri yani partinin ve devletin lideri oldu. İlk işi partinin adını daha önce yasadışı kabul edilen Romanya Komünist Partisi olarak değiştirmek oldu. Ülkenin adını Romanya Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirdi ve kendisine Devlet Konseyi Başkanı unvanını ekledi.
Bürokraside Stalinci olduğu bilinen yöneticileri kovdu ve Sovyetler ile arasına mesafe koydu. Varşova Paktı’ndan çıktı ve paktın Çekoslovakya istilasını desteklemedi. Nikolay Çavuşesku açık bir şekilde Sovyetlere başkaldırıyordu. Daha da ilginç olan, sosyalist bir ülke olarak her geçen gün kapitalist batıya daha da çok yaklaşıyordu.
Romanya, batı ile arasındaki bağları güçlendiriyor:
Nikolay Çavuşesku ABD ve diğer batılı devletlere karşı açık bir politika uyguluyordu. IMF’e katılan ve ABD başkanı ile görüşen ilk komünist liderdi. Gümrük Anlaşması’na ve Avrupa Ekonomik Topluluğu’na katıldı. Nikolay Çavuşesku kendisini reformist bir komünist olarak tanımlıyordu. Çin ile ABD’nin, İsrail ile Filistin’in ilişkilerinin başlaması konusunda önemli roller oynadı.
Nikolay Çavuşesku bu dönemde ülkesini geliştirmek adına bir dizi program başlattı. Amacı gelişmiş bir sosyalist toplum kurmaktı. Bu programlar kapsamında kiliseleri, tarihi binaları, doğayı yıkmaya başladı çünkü şehirleşmeyi hedefliyordu. Elbette tüm bu kararlar oldukça bencilceydi çünkü Romanya bu tür bir değişime ne ekonomik ne de sosyal olarak hazır değildi.
Kuzey Kore’den etkilenen Nikolay Çavuşesku, ülkesinde korkunç kararlar almaya başladı:
Batıya yüzüne dönse de içindeki komünisti hala saklayan Nikolay Çavuşesku, Çin Kültür Devrimi’nden ve Kore İşçi Partisi’nden etkilendi. Dahası, Kuzey Kore devlet başkanı Kim II-Sung’un sistemini alarak kendi ülkesinde uygulamaya başladı. Ülkesini iyileştirme amaçlı olduğu söylese de bu sistem bir tanrı lider yaratmayı hedefliyordu.
Bu dönemde Çavuşesku, ülkesinin nüfusunu arttırmak amacıyla kürtajı yasakladı, bekar ve çocuksuzlara ek vergi getirdi, 10 çocuklu anneleri kahraman ilan etti ve boşanmayı zorlaştırdı. Bu kararlar yüzünden sayısız kadın gizli kürtajlar sırasında hayatını kaybetti. Doğum kontrol yöntemleri yasaklandığı için Avrupa’daki AIDS hastalarının yüzde 60’ı Romanya’daydı. Terk edilen ve sokağa, yetimhaneye bırakılan çocukların sayısı arttı.
Romanya küçük bir ülke olmasına rağmen Nikolay Çavuşesku’nun yanlış kararları nedeniyle tam 13 milyar dolar dış borçlanmak zorunda kalmıştı. Bu borcu kapatmak amacıyla ülkede üretilen tüm tarım ürünleri ve endüstriyel ürünler ihraç edilince temel tüketim maddelerine erişim azaldı, halk büyük bir kıtlık yaşamaya başladı, sık sık doğalgaz ve elektrik kesilir oldu.
Nikolay Çavuşesku’nun sonunu getiren Timişoara olayları oldu:
Halk açlıktan kırılırken Nikolay Çavuşesku televizyona çıkıyor ve utanmadan her şeyin yolunda olduğunu söylüyordu. Ülkedeki azınlık grup olan Macarlardan bir din adamının tutuklanması ile fitil ateşlendi ve halk, Timişoara kentinde gösterilere başladı. Halkı durduramayan polis göstericilerin üzerine ateş açtı.
Olaylar hızla ülkenin diğer kentlerine de sıçradı. Savunma bakanının şüpheli ölümü üzerine gösteriler daha da hareketlendi. Nikolay Çavuşesku ise bu sırada helikopteri ile kaçmıştı. Göstericilerle polis ve asker arasında yaşanan çatışmalarda 64 binden fazla kişinin öldüğü söylentileri üzerine iki general ve bir bakan darbe yaparak yönetime el koydu.
Nikolay Çavuşesku ve karısı, kurşuna dizilerek idam edildiler:
Darbe sonrası kurulan Ulusal Kurtuluş Cephesi Nikolay Çavuşesku’nun peşine düştü. En sonunda 25 Aralık 1989 günü karısı ile birlikte yakalandı. Onu yargılamak üzere oluşturulan askeri mahkemeyi reddetmesine rağmen halka açık bir şekilde yargılandı ve karısı ile birlikte idama mahkum edildi.
Nikolay Çavuşesku ve karısı Elena Çavuşesku 7 Ocak 1990 günü bir manga tarafından kurşuna dizilerek idam edildiler. Çift, Bükreş’te bulunan Ghencea Mezarlığı’na ayrı ayrı gömüldüler. İdam sonrası görüntüler komite tarafından kaydedildi ve hem dünya basınına dağıtıldı hem de Romanya resmi televizyonunda yayınlandı. Nikolay Çavuşesku, 60 binden kişinin ölüme neden olmakla suçlanıyordu ancak daha sonra farklı kaynaklar tarafından bu rakam 689 – 1200 arası olarak açıklanmıştır.
Kendi ihtirasları uğruna halkını kıtlığa mahkum eden Romanya devlet başkanı Nikolay Çavuşesku’nun idam ile noktalanan hayatının detaylarından bahsettik. Nikolay Çavuşesku hayatı ve ölümü hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
