Dünyada ve ülkemizde en sevilen müzik türlerinden bir tanesi rock müzik, bugün altında sayısız alt tür bulunduran geniş bir çatı gibi. İlk ortaya çıktığı günlerde popüler kültür tarafından pek sevilmese de zaman içerisinde yaygın kültürün ta kendisi haline gelen rock müzik nedir, ne zaman ortaya çıktı ve en önemlisi nasıl bugüne geldi yakından bakalım.
Bugün müzik türlerini saymaya kalksak onlarca, alt türlerini de eklesek yüzlercesini sayabiliriz. Müziğin bu kadar farklı türde ortaya çıkmasının nedeni ilk insanların taşı taşa vurarak ritim yaptığı günden beri hayatımızda olmasıdır. Zaman içerisinde farklı enstrümanların ortaya çıkması ve bunların farklı yorumlarla çalınması sayesinde oluşan müzik türlerinden bir tanesi de rock müziktir.
Tabii bugün rock müzik nedir diye sorsak herkesin farklı bir cevabı olacaktır. Çünkü rock müzik ilk çıktığı günden beri büyük bir gelişim gösterdi ve bugün altında sayısız alt tür barındıran geniş bir çatı haline geldi. Hangisi gerçek rock gibi sonu gelmez bir tartışmaya girmeyeceğiz ama tarihin tozlu sayfalarında bir yolculuğa çıkıp rock müzik nedir, ne zaman ortaya çıktı, bugüne nasıl geldi gibi soruların yanıtlarını arayacağız.
Öncelikle temel bir tanım yapalım; Rock müzik nedir?
İlk kez 1940’lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkan rock müzik tahmin edebileceğiniz gibi ‘taş gibi sağlam’ bir müzik olduğu için bu isimle anılır hale gelmiştir. Genel bir tanım yapmak gerekirse elektro gitar, bas gitar ve davul ile müziği çalınan ve bir vokalistin şarkı söylediği müzik türü rock müzik kategorisinde değerlendirilir.
Elbette bu yalnızca işin ansiklopedik tarafı. İlk günlerinde bile aslında rock müzik bu kadar basit ve net bir müzik türü değildi. Müzik uzmanları tarafından her dönem değişken ve öngörülemez olarak betimlenmiştir. Bunun ne kadar nokta atışı bir yorum olduğunu aslında rock müziğin tarihçesine baktığımız zaman açık bir şekilde görebiliyoruz.
Blues altyapılarıyla yavaş ama sağlam adımlar atıldı:
1940’lı yılların sonunda ortaya çıkan rock müzik; country müzikteki gitarın, blues müzikteki elektro ile bas gitarın ve sabit bir davul ritminin tınılarından oluşuyordu. 1950’li yıllara geldiğimizde ise rock and roll olarak adlandırılan bir tarz ile bildiğimiz anlamdaki rock müzik ortaya çıkmış oldu.
1950’li yıllar dinlediğimiz rock müzik için sırtını klasik blues eserlerine dayamış demek yanlış olmaz. Özellikle dönemin muhafazakar şartlarını düşündüğümüz zaman rock müziğin ne kadar saldırgan ve şoke edici göründüğünü tahmin edebilirsiniz. Tabii kültürel bir değişimi de beraberinde getirdiği için cinsel özgürlük ile eş anlamlı hale gelmişti.
Rock müzik fazla yer altında kalmadı ve hızla altın çağına adım attı:
Rock müziğin yarattığı kültürel değişim 1960’lı yıllara geldiğimizde başta ABD olmak üzere tüm dünyada etkisini göstermeye başlamıştı. Müzik yazarları tarafından rock müziğin altın çağı olarak anılan bu dönemde Rolling Stones gibi gruplar popülerdi. Elbette o dönemi bilirsiniz, özgür seks ve uyuşturucu.
Ortaya çıkan bu kültürel ortam aynı zamanda diğer müzik gruplarını da etkiledi. Pek çok yeni rock müzik grubunun çıkmasının yanı sıra pop ya da farklı türde müzik yapan gruplar da yavaş yavaş rock ritimleriyle müziklerini değiştirmeye başladı. Bu kadar fazla sanatçı rock müzik yapınca da haliyle ortaya psikedelik rock, progresif rock, glam rock ve rock müziğin bir alt türü diyebileceğimiz metal ve heavy metal ortaya çıktı.
Hippi kültürünün tohumlarından punk filizlendi:
1960’lı yılların rahat hippi kültürü 1970’li yıllara geldiğimizde değişim gösterdi. Bu rahat adamlar bir anda sertleşti ve hard rock alt türü yaygınlaşmaya başladı. Led Zeppelin bu dönemde en sert şarkılarını yayınlamıştır.
Bir yandan da daha psikedelik temalara sahip, tüm albümün bir hikaye anlattığı Pink Floyd gibi gruplar çıkmıştı. Tabii her etkinin bir tepkisi vardır. Pink Floyd’u bile fazla hippi gören Sex Pistols, Clash gibi gruplar ortaya çıktı ve rock müziği olabildiği kadar basit, yüksek sesli ve öfkeli hale getirerek punk türünü yarattılar.
Alternatif rock mı, o da ne?
1970’li yıllarda ortalığı sallayan rock müzik, 1980’li yıllara geldiğimizde biraz duruldu. Tabii punk ölmez diyen Depeche Mode gibi gruplar bir post punk tarzı yaratarak bildiğimiz tınıların içine klavye ritmini kattılar ve daha içe dönük sözler yazdılar. Benzer bir türü REM gibi müzik grupları da denedi ve bunlar kolej rock olarak anıldılar.
Küçük bir gruba hitap eden kolej rock, ana akım rock müzikten farklı bir tarz sunduğu için zaman içinde alternatif rock ve indie rock olarak adlandırılır oldu. Bu şekilde adlandırılmasının nedeni bu türde müzik yapan grupların daha çok küçük, bağımsız plak şirketleriyle çalışmalarıydı. Dönemin popüler müzik dergilerinden Billboard, bu türü modern rock olarak da adlandırmıştır.
Tam rock müzik artık bitti derken 90’lara bomba gibi geri döndü:
Post punk, indie, alternatif falan diye diye herkes rock öldü zannetmişti. Derken 1991 yılında Nirvana Nevermind albümünü bir patlattı, sormayın. Hard rock ve punk birleşmesine benzeyen grunge türündeki albümün yükselişi ile birlikte kulağımızı nereye çevirsek yeniden rock müzik duymaya başladık. Nirvana’nın solisti Kurt Cobain’in intiharı ise bu dönemde herkesi yasa boğdu.
Tabi bir yandan bu dönemde rap müzik ortaya çıkmış ve bilinen tüm yanlışları düzeltmeye gelmişti. Limp Bizkit, Staind, Puddle of Mudd gibi gruplar ana akım rock müzik ile rap müziği etkili bir şekilde harmanlamayı başardılar. Bu dönemde çıkan Red Hot Chili Peppers ve Foo Fighters gibi gruplar da bir yandan grunge müziğin ölmediğini tüm dünyaya haykırıyordu.
Rock müzik öldü be ağbi:
21. yüzyıla geldiğimizde rock müzik hala bizimle beraberdi. İnternet kullanımının yaygınlaşması ile birlikte adı sanı duyulmamış sayısız yeni rock müzik grubu çıktı. Güzel bir gelişme gibi görünse bile aslında bu tür yeni grupların ve dolayısıyla farklı rock müzik yorumlarının ortaya çıkması, özellikle eski rock müzik hayranları arasında bu müziğin artık bittiği yönünde sayısız dedikodu çıkmasına neden oldu.
Tabii her dönem gibi 2000’li ve 2010’lı yıllarda kendi müzik gruplarını doğurdu. Örneğin indie rock türünde müzik yapan The Arctic Monkeys ile birlikte pek çok müzik yazarına göre yeni bir dönemin kapıları açıldı. Günümüzde ise artık rock müzik, sayısız farklı müzik türü ve elektronik altyapılarla harmanlanarak hala karşımıza çıkmaya devam ediyor.
Müzik dünyasını bir daha eskisi gibi olmayacak şekilde değiştiren rock müzik nedir, ne zaman ortaya çıktı gibi merak edilen soruları yanıtladık. Dönemlerinin en popüler gruplarından bahsettiğimiz için hak yemiş olmayalım, favori rock müzik grubunuzu yorumlarda paylaşabilirsiniz.
