Şarkılar şüphesiz hayatımızı yakından etkiler. Bazıları bizi neşelendirirken bazıları kederimizi daha da artırır. En azından bizler öyle olduğunu düşünürüz. Ancak bazı şarkılar, bu duygu durumlarını doruklara çıkarır. “Gloomy Sunday (Kasvetli Pazar) de bu şarkılardan biridir.
Bundan uzun yıllar önce bestelenen ve üzerine sözler yazılan bu beste, tüm dünyada ses getirmeyi başarmış, insanların yaşamını olumsuz etkilemiştir.
Gelin, bu şarkının hikâyesine daha yakından bakalım.
Macar besteci Rezso Seress, 1933’te öyle bir beste yaptı ki yalnızca kendi yaşamını değil onlarca farklı insanın yaşamını derinden etkiledi.
Bazı iddialara göre bu beste, yıkıcı bir ayrılığın ardından gelen büyük bir depresyonun ürünüydü. Bazı rivayetlere göre ise Seress’in yaşam ve dünya hakkında sahip olduğu karamsar duyguların etkisiyle ortaya çıkmıştı.
Macar şair Laszlo Javor, bu besteye söz yazdı ve müzik tarihinin en hüzünlü şarkısı Gloomy Sunday (Kasvetli Pazar) tamamlanmış oldu. Ancak şair, Seress’in bestesine söz yazarken, bu şarkının ileride çok sayıda insanı intihara sürükleyeceğinden ve uğursuz olarak nitelendirileceğinden habersizdi.
Gloomy Sunday isimli bu şarkı, aslında ortaya çıktığı ilk yıllarda kayda değer bir başarı elde edememişti.
Öyle ki ilk zamanlar Seress, şarkısını yayınlayacak bir plak şirketi dahi bulamamıştı. Ancak Macaristan’ın popüler şarkıcılarından olan Pal Kalmar, 1935’te bu şarkıyı seslendirmeye karar verdi.
Şarkının Pal Kalmar tarafından seslendirilmesinin ardından Macaristan’da şaşırtıcı bir şekilde bir dizi intihar vakası yaşandı. İntihar edenlerden biri, Seress’in sevgilisiydi. Bu kadın, intihar etmeden önce bir not bırakmıştı ve notta da yalnızca şarkının ismi vardı.
Bu intihar haberi, şarkının uğursuz olarak nitelendirilmesine neden oldu. Fakat Gloomy Sunday’in popülerliği gün geçtikçe artmıştı. Hatta 1936’da Sam M. Lewis isimli söz yazarı, şarkının sözlerini İngilizceye çevirdi ve bu hüzünlü şarkı, bütün Avrupa’ya yayıldı.
Aynı yıl, Budapeşte’de birbiri ardında intihar vakaları yaşandı.
Yaşlı veya genç, erkek ya da kadın fark etmeksizin birbiriyle alakasız olduğu düşünülen çoğu insan, gizemli bir şekilde intihar ediyordu. Üstelik hepsinin geride bıraktığı notlarda, Gloommy Sunday’e ait bazı cümleler vardı.
Devamında bu şarkı Avrupa’nın en popüler şarkısı hâline geldi ve ölüm haberlerinin ardı arkası kesilmedi. Bu sebeple Macaristan ve İngiltere’nin de aralarında olduğu bazı Avrupa ülkeleri, şarkıyı yasaklama kararı aldı.
Tüm bu sebeplerden dolayı bu şarkı, müzik tarihine “Macar intihar şarkısı” olarak geçti. Bestecisi Rezso Seress de bu olaylar hakkında şunları söyledi: “Suçlanan bir adam olarak bu ölümcül başarının ortasında duruyorum. Bu ölümcül şöhret beni incitiyor. Kalbimdeki tüm hayal kırıklıklarını bu şarkıya döktüm ve görünüşe göre benimki gibi duygulara sahip başkaları da bu şarkıda kendi acılarını bulmuşlar.”
Son olarak Glommy Sunday’in bestecisi Seress de 1968’de Budapeşte’deki yüksek bir binadan atlayarak yaşamına son verdi. Merak edenler için şarkının sözlerini de ekleyelim:
“Pazar günü kasvetli
Saatlerim uykusuz geçiyor
Sevgili gölgeler
Birlikte yaşadığım sayısız kişi var
Küçük beyaz çiçekler
Seni asla uyandırmayacak
Siyah antrenörün olduğu yerde değil
Hüzün seni aldı
Meleklerin düşünceleri yoktur
Seni geri getirmekten
Kızgın mı olacaklardı
Eğer sana katılmayı düşünseydim
Kasvetli Pazar
Kasvetli Pazar
Hepsini gölgelerle harcıyorum
Kalbim ve ben
Her şeyi bitirmeye karar verdim
Yakında mumlar olacak
Ve bildiğim söylenen dualar
Ağlamasınlar
Gitmekten memnun olduğumu onlara bildirin
Ölüm bir rüya değil
Çünkü ölürken seni okşuyorum
Ruhumun son nefesiyle
Seni kutsayacağım
Kasvetli Pazar
Rüya görüyordum, sadece rüya görüyordum
Uyanıyorum ve seni uyurken buluyorum
Burada kalbimin derinliklerinde
Sevgilim, umarım
Rüyamın seni hiç rahatsız etmediğini
Kalbim sana söylüyor
Seni ne kadar istedim
Kasvetli Pazar”
