Soğuk kış günlerinde, pek çok kişi hipotermi tehlikesiyle karşı karşıya kalabiliyor. Peki hipotermiyi nasıl anlarız, kaç derecede olur ve zararlı mıdır? Vücut sıcaklığınızın düşmesiyle ortaya çıkan bu tehlike, birçok sorunu beraberinde getiriyor.
Soğuk havaya maruz kalanlar, “Hipotermi nedir?” sorusunu merak edebilirler. Bu sorunun cevabı vücut sıcaklığının normalin altına düşmesidir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Peki vücudumuz, kaç derecenin altına düştüğünde bu riskle karşı karşıya kalır ve hipotermi, ne tür sağlık sorunlarına sebebiyet verebilir?
Birçok faktörde ortaya çıkabilen bu durum; özellikle yaşlılarda, bebeklerde, kronik hastalarda ve açık havada çalışanları hipotermi riski altına alır.
Vücut sıcaklığınızın düşmesiyle meydana gelen hipotermi aslında nedir?
Hipotermi, vücudun sıcaklık kaybının, üretiminden fazla olması durumunda ortaya çıkan ve vücut sıcaklığının 35 derecenin altına düşmesi ile tanımlanan acil tıbbi bir durumdur. Hipotermi, vücut sıcaklığını düşüren hastalıklar arasında yer alır ve vücudun normal faaliyetlerini bozar. Genellikle soğuk havaya maruz kalma veya soğuk suya dalmadan kaynaklanır.
Peki ya hipotermi olduğumuzu nasıl anlarız? İşte belirtileri:
- Titreme
- Kan basıncında düşme
- El ve ayaklarda uyuşma
- Soluk veya mavimsi cilt rengi
- Zayıf nabız
- Yavaş solunum
- Konuşma güçlüğü
- Bulanık görme
- Sersemlik
- Hâlsizlik
- Uyku hâli
- Bilinç kaybı
Hipotermi belirtileri, vücut sıcaklığının derecesine göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, hipotermi belirtileri yukarıdaki gibidir.
Bebeklerde hipotermi belirtileri nelerdir?
- Koltuk altı veya rektal sıcaklığın 35 derecenin altında olması
- El ve ayaklarda soğukluk
- Düşük enerji seviyesi
- Düşük kan şekeri
- Soğuk cilt yüzeyi
- Ciltte ödem ya da kızarıklığa bağlı sertleşme
- Meme emmede azalma ve ağlama
Bebekler, soğuk suya ve rüzgârlı havalara maruz kaldığında hipotermi geçirme tehlikesi artar. Bu küçük canlıların bağışıklık sistemleri, normal bir insana oranla daha az olduğundan belirtilerini göz ardı etmemekte fayda var. Zira günün sonunda geri dönüşü olmayan zararlara yol açabilir.
Hipotermi geçirmek için vücudumuzun kaç derece sıcaklıkta olması gerekiyor? Aslında bu sorunun cevabı 3 aşamaya bağlı.
- Hafif hipotermi belirtileri: Vücut sıcaklığı 32-35 derece arasındadır. Titreme, üşüme, uyuşma, soluk cilt, hâlsizlik, sersemlik gibi belirtiler görülür.
- Orta hipotermi belirtileri: Vücut sıcaklığı 28-32 derece arasındadır. Titreme durur, nabız ve solunum yavaşlar, konuşma güçlüğü, bulanık görme, uyku hâli, bilinç bozukluğu gibi belirtiler görülür.
- Ağır hipotermi belirtileri: Vücut sıcaklığı 28 derece altındadır. Nabız ve solunum çok zayıflar, bilinç kaybı, koma, ölüm gibi belirtiler görülür.
Hipotermi zararlı mı? Vücudumuzda kalıcı bir hasar bırakır mı?
Hipotermi, vücudun normal faaliyetlerini bozar ve tedavi edilmezse kalp dolaşım ve solunum sisteminin tamamen bozulmasına, karaciğer hasarına, böbrek yetmezliğine ve sonunda ölüme yol açabilir. Bunun nedeni genellikle kişinin ıslak, terli olması veya soğuk suda mahsur kalmasıdır. Çoğu insan çok geç olana kadar bu hastalığa yakalandığını bilmez.
Hipotermi önlenebilir mi?
Çoğu hipotermi vakası erkenden önlenebilir. Alabileceğiniz bu önlemler, belki de hayat boyu ceremesini çekebileceğiniz hastalıkların önüne geçebilir. İşte alabileceğiniz önlemler:
- Sıcak tutan giysiler ve şapkalar giyin. Değişen koşullara hazırlanmak için kat kat da giyinebilirsiniz.
- Eğer ıslanırsanız, kıyafetlerinizi hemen değiştirin. Sıcak, kapalı bir alan arayın.
- Seyahat ederken arabanızda giysi, yiyecek, su ve battaniye bulundurun.
- Arabanızda mahsur kalırsanız, hemen yardım çağırın veya işaret edin.
- Arabanızda kalın. Benzin tasarrufu için araç ısıtıcısını saatte 10 dakika çalıştırın. Aracınızın egzoz borusunun kar nedeniyle tıkanmadığından emin olun. Bu karbon monoksit zehirlenmesine neden olabilir.
- Kar yemeyin veya alkol almayın. Bunlar vücut sıcaklığınızı düşürür.
- Soğuk havalarda vücut sıcaklığı üretmek ve enerji depolamak için aktif kalın.
Hipotermi geçiren kişiye ne yapılır?
- Kişiyi mümkün olan en kısa sürede sıcak bir yere taşıyın.
- Kişiye sıcak tutan giysiler verin. Mevcut giysileri ıslaksa onları çıkarın.
- Kişinin üzerini battaniye veya havlu ile örtün. Mümkünse elektrikli battaniye veya ısıtma yastığı kullanın. Yine de çok ısınmadıklarından emin olun.
- Başka bir kişiyle ten tene temas vücut sıcaklığının artmasına yardımcı olur.
- Kişinin ılık sıvılar içmesini sağlayın. Su, çay veya kahve en iyisidir. Alkol içirmeyin ve bilinci yerinde olmayan birine içecek vermeyin.
- Kişi nefes almıyorsa, hemen kalp masajına başlayın. Yardım gelene kadar kişinin yanında kalın.
Hipotermi, acilen müdahele edilmesi gereken bir durumdur. O yüzden hipotermi belirtileri gözlemlediğiniz kişileri, mümkün mertebe doktora götürmekte büyük ölçüde fayda var. Ancak acilen müdahele etmeniz gerektiği durumlarda uygulayabileceğiniz adımlar yukarıdaki gibi.
Doktorun verdiği ilaç harici herhangi bir ilaca başvurmamakta fayda var. En sağlıklı yöntem, kişiyi konunun uzmanına götürmek olacaktır. Hipotermi belirtleri görüldüğü anda 112’yi aramaktan kaçınmamalı, reçetesiz ilaçları ve kremleri kullanmamalısınız.
