El çantaları, topuklu ayakkabılar ve etekler gibi birçok giysi günümüzde kadın ürünleri olarak kabul ediliyor. Peki, bunların aslında ilk olarak erkekler için üretildiğini söylesek, ne düşünürsünüz?
Evet, bu doğru. Başta etek, tanga gibi giysiler olmak üzere birçok şeyi kullanan kişiler başlangıçta kadınlar değil, erkeklerdi. Bu değişim tek bir sebepten kaynaklanmıyor. Bazen bunun sebebi bir kişinin bir eşyanın kadınlar için daha yararlı olduğunu keşfetmesi olurken bazen sadece maddi durumdan ibaret.
Üreticilerin daha fazla satış yapabilmek için hedef kitlesini genişletmesiyle moda dünyası yavaş yavaş günümüzdeki halini aldı. Ancak yıllar içerisinde değişen moda dünyasında pek çok giysi kadınlardan çok erkekler için vardı.
Ünlü yazar Mark Twain’in yeleklerin, pantolonların ya da bol giysilerin düşmemesi için geliştirdiği tokalı elastik kayışı günümüzde sütyen kopçası olarak kullanılıyor.
Twain, patentini aldığı giysi parçasını ilk olarak giysiden giysiye taşınabilen ve erkeklerin üzerine tam oturmayan, kapanmayan ya da düşen herhangi bir kısmında kullanılabilir şekilde tasarladı. Ancak bugün, hangi pantolon ya da yelek kopçayla kapanıyor?
Yüksek topuklu ayakkabılar, günümüzde hâlâ yaygın olarak ‘kadınlara özel’ kabul ediliyor. Bu yüzden çoğu kişi kadınlar için icat edildiğini düşünüyor. Ancak durum hiç de öyle değil.
İlk yüksek topuklu ayakkabılar 10. yüzyılda İranlı erkek askerler için üretildi. Topuk, atlarına binerken ayaklarını üzengi demirlerine kilitlemelerini, dengeli şekilde durmalarını sağlıyordu. 17. yüzyıldan itibaren Avrupa’daki erkekler tarafından kullanılmaya başlandı.
14. Louis
Erkekler topuklu ayakkabıyı daha uzun ve heybetli görünmek için kullanıyordu. Hatta Fransa Kralı 14. Louis, kırmızı topuklu ayakkabılarıyla biliniyor. O zamanlar kırmızı topukluyu sadece soylu kişiler giyebiliyordu.
Bir süre sonra kadınlar ayaklarını daha küçük gösterdiği gerekçesiyle yüksek topuklu ayakkabılar giymeye başladılar. Zamanla topuklar daha ince ve uzun hale geldi.
Bu arada erkekler, geniş topuklu ve düz cepheli orijinal yüksek topuklu ayakkabıları giymeye devam etti. 18. yüzyıla gelindiğinde ise görüntü ve kullanım açısından ‘kadınlara yönelik’ bir eşya halini almaya başladığı için erkekler topuklu ayakkabılardan vazgeçtiler.
Para, cüzdan gibi aksesuarların kolayca taşınabilmesi için kullanılan el çantaları, ilk olarak erkekler için üretiliyordu.
Kadınların kullanmaya başlamasından sonra üreticiler çantaların rengini, şeklini, boyutlarını değiştirdi ve erkekler daha büyük çantalar kullanmaya başladı.
Tangaların ilk hali ve kullanım amacı günümüzdekinden oldukça farklıydı.
İlk tanganın MÖ 42.000’de Afrika’da ortaya çıktığı biliniyor. Mısır, Yunanistan ve Japonya’da da erkekler tarafından kullanılan tanga, ilk olarak sumo güreşi gibi sporlar yapılırken mahremiyet için kullanılıyordu. Günümüzdeki hali ise 1939 yılında New York Belediye Başkanı’nın çıplak kadın dansçıların mahrem yerlerini kapatmalarını söylemesinden sonra ortaya çıktı.
14. yüzyıla kadar kadınlar ve erkekler benzer kıyafetleri giyiyordu. Gelişen teknoloji ve terzilikle birlikte soylu erkekler renkleri, şekilleri güzel olan kısa etek ya da tunik giymeye başladı.
O zamanlar hem yapılı bacakları göstermek modaydı hem de etek giymek rahattı. 20. yüzyılın ilk yarısına kadar etekler erkekler tarafından kullanılmaya devam etti. Bir süre sonra etek giyen erkeklerin ”kadınsı” olduğu, etek yüzünden kilo verdiği gibi düşünceler yaygınlaşmaya başladı ve erkekler etek, tunik ve elbise giymeyi bıraktı…
Kısa eteklerin erkekler tarafından giyilmeye başlanmasından sonra mahrem yerleri kapanması gerekiyordu. Bu yüzden külotlu çorap benzeri çoraplar ilk olarak erkekler için üretildi.
İlk üretildiğinde bu çoraplar yalnızca ayakları ya da bacakların bir kısmını örtüyordu. Üst sınıftan erkekler genellikle beyaz veya renkli çoraplar giyerken, daha fakir erkekler sadece siyah renkte çorap giyiyordu. Zamanla daha uzun, dar ve kalın hale geldi. Bir nevi pantolon tayt karışımı bir şey ortaya çıktı diyebiliriz. 19. yüzyıldan itibaren bu çoraplar kadınlarla ilişkilendirilmeye başlanınca erkekler giymeyi tamamen bıraktı.
Korse deyince aklınıza ne gelirse gelsin, muhtemelen bir erkek asla aklınıza gelmez. Ancak korseler ilk olarak erkekler için üretiliyordu.
Ordularda özellikle süvariler arasında, avlanmada veya ağır egzersizlerde, günümüzün halterci kemerinden farklı olarak, korseler kullanılıyordu. Bunun sebebi bilinmiyor ancak 18. yüzyılın başlarından 19. yüzyılın sonlarına kadar vücudu sardığı ve daha heybetli gösterdiği için kullanılıyordu. Zamanla kadınlar tarafından da kullanılmaya başlayan korselerin tasarımları daha da renklendi.
Bonus: Tek kullanımlık pedler ilk üretildiği zaman ne için kullanılacağı bile bilinmiyordu. Taa ki Birinci Dünya Savaşı’na kadar.
Pedler emiş gücü sayesinde savaş esnasında yaralı askerleri tedavi etmek için ve maske olarak kullanılıyordu. Hemşireler, kısa süre sonra bunun adet akıntılarını emmek için işe yaradığını keşfettiler. 1920 yılında pedlerin üreticisi Cellucotton yeniden markalaştı ve Kotex markasıyla kadınlar için piyasaya sürüldü.
Giyim dünyası özellikle ‘erkek adam bunu giymez’ algısıyla birlikte değişti. Bunun yanı sıra tasarım açısından yapılan değişikliklerin de bu durumda etkisi çok. Ancak içerikten de anlaşılacağı üzere bir giysiye ‘kadınlar için’ ya da ‘erkekler için’ demek aslında hiç de mantıklı değil... Peki, içeriğimizde yer alan giysilerden en çok hangisine şaşırdınız?
