Klasik bir şarap şişesi hepimizin aşina olduğu gibi uzun ince bir cam şişe, bazen mantar ve birtakım etiketlerden oluşur. Peki şarap şişesinin en altına baktığınızda ne gibi bir sıra dışılık görüyorsunuz?
Hepsinde olmasa da çoğu şarap şişesinin alt kısmı düz değil, girintilidir. Bu girinti, içe doğru bombeli bir biçimde tasarlanmıştır ve bazılarının kenarlarında da belli belirsiz tırtıklar vardır.
Peki, şarap şişelerinin alt kısmı neden düz değil de girintilidir?
Şarap şişelerinin dibindeki bu içbükey girintiye “punt” ismi verilir.
Aslında her şarap şişesinin altında punt yoktur ve olanlarda da bu girintinin hangi amaçla yapıldığı konusunda net bir fikir birliğine henüz varılmamıştır ancak bu noktada elbette birkaç görüş var. Öyle ki bu puntların varlığı, bir tesadüfe bile dayanıyor olabilir.
Şöyle ki şarap şişelerinin üflenerek şekillendirildiği dönemlerde camcılıkta, pipo ismi verilen uzun ve içi boş bir cam kullanılırdı. Bu cama belli bir miktar şişirilerek şekil verildikten sonra da camı üfleme piposundan ayırmak için pontil denilen metal bir çubuktan yararlanılırdı.
Üflenmiş sıcak şişenin tabanına oturtulan pontil, genellikle camdan ayrılırken bulunduğu noktada bir iz bırakırdı ve buna da pontil izi denirdi. Camın tabanında bir çıkıntı bırakan bu işlemin sonunda, şişelerin tabanı tamamen düz bir hâle getirilmeye çalışılsa da muhtemelen bu pek mümkün olmamıştı.
Böylece şişelerin dik durduğundan ve dibinde keskin bir camın bulunmadığından emin olmak için de şişenin dibi içe doğru itilerek, punt oluşturulmuştu.
Esasen bu anlam verilemeyen girinti, şarap şişesini dipten tutarak servis etmeyi sevenlerin, baş parmağını yerleştirerek kavrayabilmesine yarayan bir nokta görevi görür.
Ayrıca punt, şişelerin uçtan uca istiflenmesine olanak sağlar. Şişeler bu şekilde istiflenirse hasar görme ve yuvarlanma ihtimali daha az olur.
Yine en yaygın görüşlerden biri de şarap şişelerindeki bu girintinin, şarapta tortu oluşması durumunda şarabın kadehe döküldüğü an bu tortunun dökülmesini önlemesidir.
Esasen bir şarap şişesinde girinti olup olmaması, o şarabın kalitesi hakkında bir şey ifade etmez.
Fakat girintili şarap şişeleri genellikle düz olanlara göre daha pahalı olduğundan puntun varlığı, şarap üreticisinin şişesine daha fazla para harcadığının bir göstergesi olarak kabul edilebilir.
Bu noktada en önemli ayrıntı, bu girintilerin şişelerin direncini büyük ölçüde arttırmasıdır. Bu durum özellikle köpüklü şaraplarda bulunan karbondioksit gazının basıncına, şişenin dayanması için çok daha fazla bir yüzey alanı sağlar. Kısaca o anlam veremediğimiz girinti, şarabın köpüğünün muhafazasını sağlar.
Son bir görüşe göre ise şişelerin altındaki girintiler yüzey alanını arttırdığından, şarabın daha fazla buzla temas etmesine ve böylelikle içerideki sıvının daha hızlı soğumasına olanak sağlar. Belki tüm içeceklerin alt kısımlarını girintili yapmak çok daha mantıklıdır?
