Tığ makinesi yapmak, birçok insan için önceki nesillerde ustalıkla yapılmış el sanatının modern bir versiyonunu oluşturmak gibi romantik bir düşünce gelebilir. Ancak bir adım geri attığınızda, tığ makinesi yapmanın imkânsız olduğunu görebilirsiniz.
Atkıdan battaniyeye, giyim eşyasından ev tekstiline kadar pek çok yerde tığ işleri karşımıza çıkıyor. Yüzyıllardır var olan bu sanat, birçok kişinin zevk aldığı bir hobi olarak yerini koruyor. Peki hayatımızın bu kadar içinde olmasına rağmen ve teknoloji bu kadar ilerlemişken neden bir tığ makinesi yok?
Tığ makinesi olarak satılan cihazlar olsa da o gördükleriniz gerçek bir tığ makinesi değil. Bildiğimiz makineler neden tığ işini kopyalamıyor diye merak eden bir tek biz değilizdir diye düşündük.
Örgü makineleri tığ işi yapamaz mı?
Tığ işi, hâlâ doğrudan insan müdahalesi gerektiren az sayıdaki el sanatlarından biri. Onu bu kadar nadir kılan şeylerden biri de tığ işi dikişinin karmaşık olması. Bu karmaşık dikiş teknikleri ve maharet de makinelerin kopyalamayacağı bir şey.
Mağazalarda gördüğümüz kazaklar ya da atkılar ise tamamıyla örgü makinesinde yapılan ürünler. Seri üretilen örgü ürünler için büyük makineler kullanılırken örgü ve tığın aynı teknikle yapılmamasından dolayı örgü makineleri tığ işini yapamaz.
Tığ ve örgünün arasındaki farklar neler?
Tığ makinesinin neden yapılamadığını daha iyi anlamak için tığ ve örgü arasındaki farklara da değinmekte fayda var. En görünür farkların başında zaten kullanılan aletler gelir. Örgü, iki şiş ile yapılırken tığ işinde tek tığ var.
Örgü ile yapılan tekstil ürünlerinde her ilmek bir şişten diğerine hareket ettirilir ve dikişler şiş üzerinde tutulur. Ancak tığda durum farklı. Tığ örgüsünde ilmekler doğrudan tığ ile yerine takılır.
Örgü ve tığ ile yapılan ipler de birbirinden farklı. Örgüde genellikle daha esnek ve pürüzsüz ipler kullanılır. Tığ işinde kullanılan ipler ise daha sağlam ve yoğun olur. Bu yüzden de tığ işinden yapılan şallar, hırkalar bulunsa da yaygın olarak kıyafette örgü ipleri tercih edilir. Ancak tok durması istenen battaniye yastık ve amigurumi gibi işlerde tığ daha sık yer alır.
Makineler neden tığ işini hâlâ çözebilmiş değiller?
Tığ işini zorlayıcı nedenlerin başında üç boyutlu olması gelir. Bu görüntünün oluşturulması için tığın kancası daha önce yapılan bir katmanın içerisinden geçirilir ve karmaşık bir görünüm yaratılır.
Makineler genellikle tek katman üzerinde çalıştığından tığ işi görünümünü kopyalayamaz. Tığ işinde her ilmeği başka bir ilmek boyunca çekmek gerektiğinden bu işçilik, otomatik üretim yöntemlerine uygun değildir.
Amigurumi gibi daha basit teknikler tığ makinesi yapma projelerinde denense de başarılı sonuçlar da elde edilmiş değil.
Robotların bir gün ipliğin dürtme, ilmikleme ve çekme gibi hareketlerini gerçekleştirip gerçekleştirmeyeceğini bilemeyiz ama yakın zamanda pek de mümkün gibi durmuyor. Bu nedenle de tığ işi görünümünü seviyorsanız ellerinizi kullanmaya devam edebilirsiniz.
