Hiç çok yorgun ve uykulu olduğunuz hâlde uzanmak yerine kendinizi gece geç saatlere kadar verimsiz faaliyetlerle geçirirken buldunuz mu?
Bazen çok yorucu bir günün ardından yatağa girip uyku hayali kurabiliyoruz. Ancak iş gerçekten uyumaya geldiğinde, pek de hevesli olamıyoruz değil mi?
Aslında bu durumun da bir açıklaması var…
İlk önce bu davranışı tetikleyen nedenlere bakmakta fayda var.
Yatma zamanımızı ertelemek, modern hayatın yoğun temposu ve sürekli artan sorumluluklar arasında kendimize ait değerli kişisel zamanı koruma çabamızın bir yansımasıdır diyebiliriz.
Genellikle gece saatlerinde, fiziksel olarak yorgun olduğumuz hâlde zihinsel olarak kendimizi serbest bıraktığımız ve uykuyu bilinçli olarak ertelediğimiz bir durumdur.
Peki, bu davranışın ardında yatan sebepler nelerdir ve süreçte neler oluyor?
Gece saatlerinde kendimizi özgür hissetme arzusuyla hareket ederiz.
İş, okul veya aile gibi sorumluluklar nedeniyle kendimize ayıracak zaman bulamayınca bu ihtiyacı gidermek için gece saatlerini kullanırız. Ne yazık ki bu düzen, uzun vadede uyku düzenimizi ve sağlığımızı bozabilir.
Süreçte psikolojik tetikleyicileri de unutmamak lazım. Yüksek stres ve kaygı seviyeleri, bizi rahatlatmak adına geçici kaçışlar aramaya iter.
Araştırmalar; artan stres seviyelerinin, insanların yatmadan önce erteleyici davranışları sergileme olasılığını artırdığını gösteriyor.
Akıllı telefonlar, tabletler ve diğer dijital cihazlar gece geç saatlere kadar bizleri meşgul edebilir. Örneğin Instagram’da veya TikTok’ta gece boyunca süren kaydırma veya izleme döngüsüne kolayca kapılmamıza neden olur.
Peki yetersiz ve düşük kaliteli uykunun nelere sebep olduğunu biliyor musunuz?
Araştırmalar, yetersiz ve düşük kaliteli uykunun; yaygın anksiyete, depresyon, düşük bağışıklık, öfke patlamaları gibi ruh hâli bozukluklarına yol açabileceğini ortaya koyuyor.
Bağışıklık ve ruh sağlığının ötesinde uyku yoksunluğu, üretkenliğinizi de etkiler. Verimliliği artırmak için uykuyu feda etmekten bahseden Instagram videolarına inanmamanızda fayda var çünkü kendileri büyük ölçüde yanılıyor.
Bu nedenle uyku sağlığımıza öncelik vermek ve gece rutinlerimizi yeniden düzenlemek, genel esenliğimizi iyileştirebilir.