Bir nevi şans oyunu olarak da nitelendirilebilen yazı tura, taraflardan birinin önceliğini seçmek için tercih edilir. Ancak çoğumuzun bildiğinin aksine yazı veya tura gelme ihtimali, %50-%50 değildir.
Bu içeriği okuyana dek ihtimalinizin eşit olduğunu düşünerek çevrenizdeki herkesle gönül rahatlığıyla yazı tura atmış olabilirsiniz. Ama ne yazık ki gerçek çok farklı.
Peki bu işin aslı ne?
Amsterdam Üniversitesi’nden bir araştırma grubu, bu soruya cevap verebilmek için kolları sıvadı.
Araştırmacılar, 46 farklı para birimi kullanarak toplamda 350.757 atış yaptı ve madenî paranın üst yüze gelen tarafını para henüz ellerindeyken ve atış sonrasında kaydetti.
Sonuç, hiç beklenmedik türdendi. Şöyle ki madenî paranın atılmadan önce yukarı bakan tarafının, atıldıktan sonra da yukarı bakma olasılığının yaklaşık %51 olduğu ortaya çıktı.
Yani madenî parayı atmadan önce eğer yukarı yüzünde tura varsa atıldıktan sonra da tura gelme ihtimali %51’dir. Yine eğer elinizdeki para yazıdaysan attıktan sonra %51 ihtimalle yazı gelecektir.
Aslında yazı-tura atışlarının adil olup olmadığı, önceki yıllarda da araştırılmıştı.
Madenî paraların bir tarafının, diğerinden ağır olması sebebiyle atış sonucunun adil olmadığı düşünülüyordu. Fakat 2007’de Kaliforniya ve Stanford üniversitelerinden bilim insanları, simetrik bir para ile durumun yine aynı olduğunu tespit etti.
Yani madenî para yüzlerinin birinin diğerinden ağır olması da sonucu değiştirmedi. İhtimal yine %51’deydi. Bunun sonucu olarak düşme eğiliminin, madenî paranın normali ile açısal momentum vektörü arasındaki açıya bağlı olduğu belirlendi.
Sonuç olarak araştırmacılar, yazı-tura atışlarının küçük bir farkla adil olmadığını ancak yine de seçim yapılırken yukarı bakan tarafın görülmediği durumlarda bu eşitsizliğin göz ardı edilebileceğini düşünüyor. Sizin fikriniz ne yönde?
