Yaygın bir tıp terimi olan “plasebo etkisi”, başlı başına ilginç bir fenomen. “Plasebo” kelimesinin kökeni ise Orta Çağ’a kadar uzanıyor.
“Plasebo etkisi” kavramının anlamını birçoğunuz biliyorsunuzdur. Bilmeseniz bile en az bir defa duymuşsunuzdur.
Peki bu terimdeki “plasebo” kavramının ne anlama geldiğini hiç düşündünüz mü? Kökenine inerek öğrenelim.
Temelden başlayalım. Plasebo etkisi nedir?
Plasebo etkisi, kişinin tedavi gerçek olmasa da tedaviden elde edilen faydaya olan inancı sayesinde daha iyi hissetmesidir. Bir örnek vererek açıklayalım.
Mesela bir hastaya ilaç adı altında, etken bir maddesi olmayan bir hap verildiğinde kişi gerçekten de baş ağrısının azaldığını hissedebilir. Yani bu durum, plasebo etkisinin, kişinin yalnızca tedavi aldığını düşünmesiyle bile bazı semptomlarının iyileşmesine sebep olabileceğini gösteriyor.
Peki “plasebo” kelimesi nereden geliyor?
Tıp terimi hâline gelen plasebo etkisindeki plasebo kelimesi, diğer pek çok tıp terimi gibi Latinceden türemiş. “Placere” kelimesi; “memnun etmek, hoşnut etmek” fiillerinden türeyerek “memnun edeceğim” anlamına geliyor.
Hatta bu terim, taa Orta Çağ zamanında bile kullanılıyordu. Cenazelerde ölen kişiyi onurlandırmak amacıyla “Placebo Domino in regione vivorum.” deniyordu Bu da “Yaşayanların diyarında Rabbi memnun edeceğim.” anlamına geliyordu.
18. yüzyılda terim, tıp alanında kullanılmaya başlandı ve ilk olarak 1811’de Hopper’ın Tıp Sözlüğü’nde “hastaya faydalı olmaktan çok memnun etmek için uygulanan tedavi” olarak tanımlandı ve o zamandan bugüne dek kullanılmaya devam ediyor.
