İnsanların görmek için kilometrelerce yol katettiği bu yapıların arkasında mühendislik ve mimarlık becerisi yatıyor.
Yaratıcılığın ve titiz çalışmanın bir ürünü olan ve bulunduğu bölgeyle özdeşleşen bu yapılar gerek geçmişleriyle gerek de günümüze ait hikâyeler içeriyor.
İnşa süreçlerinde birçok zorlu engelle karşılaşılan bu yapıların son hallerini çok iyi biliyoruz. Peki ya yapım aşamasında nasıl görünüyorlardı?
Çelik ve Demirden Yapılmış Bir Dev: Eyfel Kulesi
Dünyaca ünlü Eyfel Kulesi Fransa’nın en önemli sembolüdür. İnşaatı tamamlandığında “Dünyanın En Yüksek Yapısı” konumundaydı.
Fransa’da 1889 yılında gerçekleştirilen Dünya Fuarı’nın giriş kapısı şeklinde inşa edilen ve Fransız Devrimi’nin 100. yılına atfedilen bu yapı, ismini inşa ettiren Fransız mühendis Gustave Eiffel’den alır.
Fakat kulenin mimarı Gustave değildir. İsviçreli Maurice Koechlin’in siparişi üzerine kuleyi tasarlayan Stephen Sauvestre’dir. Kulenin yapımında 150-300 arası işçi çalıştı ve resmi kaynaklara göre sadece 1 işçi hayatını katbetti. Kule, büyük güvenlik önlemleri eşliğinde o dönemin yüksek teknolojisi kullanılarak yapıldı.
Amerika’nın Sembolü: Özgürlük Heykeli
Amerika’nın sembolik yapılarından biri olan Özgürlük Heykeli, Fransız heykeltıraş Frédéric Auguste Bartholdi tarafından tasarlandı ve 1886 yılında Fransa’da inşa edildi.
Daha sonra parçalara ayrılarak ABD’ye gemi yoluyla nakledildi. 46 metre yükseliğe sahip heykelin 28 Ekim 1886’da büyük bir törenle açılışı gerçekleştirildi. İnşaat için gerekli olan iskeleti Fransız mühendis Gustave Eiffel tasarladı.
Heykelin yapımında Osmanlı İmparatorluğu’nun yer alıp almadığı konusu netlik kazanmayan bir tartışma konusu…
Dünyanın En Yüksek Binası: Burj Khalifa
Dubai’nin ikonu haline gelen Burj Khalifa’nın inşaatına 2004 yılında başlandı ve yaklaşık 6 yıl sürdü. 828 metre uzunluğa sahip binanın yapımında çeşitli ülkelerden yaklaşık 12.000 işçi çalıştı.
Burj Khalifa, Chicago’daki Sears Tower’ı tasarlayan Skidmore, Owings & Merrill firmasından Adrian Smith liderliğinde bir ekip tarafından tasarlandı.
Yüksekliğinin yanı sıra binanın en önemli özelliği, 150 katlık betonarme kütle üzerine çelik konstrüksiyonla devam edilen ilk bina olmasıdır.
Dünyanın En Yüksek Gökdeleni Burj Khalifa’nın Çöl Zemininde Ayakta Kalmasını Sağlayan Harika Mühendislik Tekniği
Çernobil Nükleer Santrali’nin Üstünü Örten Çelik Kalkan
Çernobil Nükleer Santrali‘nde 1986 yılında meydana gelen patlama sonrası oluşan radyasyon sızıntısı ülkemiz dahil birçok ülkeyi olumsuz etkilemişti.
Bu sızıntı zaman geçtikçe etkisini azaltsa da tam anlamıyla yok olmadı. Bu yüzden patlamanın gerçekleştiği reaktörü örtecek devasa bir yapı tasarlandı.
Bu yönde 2010 yılında yapımına başlanan ve 2019 yılında tamamlanan çelik kalkan, 110 metre yüksekliğinde ve 165 metre uzunluğundadır.
Filmlerin Vazgeçilmezi: Golden Gate Köprüsü
San Francisco Körfezi’nde yer alan ve şehir ile Marin County’yi birbirine bağlayan Golden Gate Köprüsü, dünyadaki en uzun 19. asma köprü.
Yapımına 1938 yılında başlandı ve 4 yıl sürdü. Köprü, mühendis Joseph Strauss tarafından tasarlandı ve inşa edildi. Döneminin mühendislik açısından büyük başarısı olan köprününü yapımında 11 işçi hayatını kaybetti. Bu sayı, otoritelerce dönemin iş güvenliği standartları içerisinde düşük bir sayı olarak nitelendiriliyordu.
Köprünün uzunluğu 2.73 km, iki ayak arasındaki uzaklık 1.28 km ve yüksekliği ise 235 metre.
Eşssiz Mimari: Sidney Opera Binası
Avustralya’nın Sidney şehrindeki dünyanın en bilindik kültür sanat merkezlerinden biri olan Sidney Opera Binası‘nın yapımı 1957 yılında başladı ve 1973 yılında sonlandı.
Mimari açıdan önemli ve farklı kabul edilen çatısı, binayı özel kılan unsurların başında geliyor.
Danimarkalı mimar Jørn Utzon’un projesi, uluslararası bir mimari yarışmada tüm dikkatleri üzerinde topladı ve seçilen proje oldu. İnşaatı sırasında mali sıkıntılar planda yapılan birkaç değişikliğe sebep verse de bina, büyük beğeni topladı.
Mühendislik Harikası: Tower Bridge
Thames Nehri üzerinde yer alan Tower Bridge, Kraliçe Victoria döneminde yapıldı ve Londra’nın simgesi haline geldi.
1886 yılında inşaatına başlanan köprü, 1894 yılında tamamlandı. Mühendis Horace Jones ve mimar John Wolfe-Barry tarafından tasarlanan köprünün ağırlığı yaklaşık olarak 11.000 tondur.
Kentin iki yakasındaki trafiği birleştirecek bir köprüye gereksinim duyuluyor fakat Londra Köprüsü ile Londra Kulesi arasında limana erişimi engellediği için bir türlü köprü inşaatına başlanamıyordu. Bu soruna mükemmel bir çözüm bulundu: açılır-kapanır bir köprü yapmak. Bu özellik köprüyü çok değerli kıldı.
Rio’nun Kültürel Sembolü: Kurtarıcı İsa Heykeli
Kurtarıcı İsa Heykeli, Brezilya’nın Rio de Janeiro şehrinde Corcovado Dağı üzerinde yer alan devasa İsa heykeli.
Heykelin tasarımını mühendis Heitor da Silva Costa ve sanatçı Carlos Oswald yaparken Fransız heykeltıraş Paul Landowski ise heykeli oluşturdu. Yapımında siyasi ve dini problemlerle karşılaşan heykel, şimdilerde milyonlarca turist tarafından ziyaret ediliyor.
710 metre yükseklikteki bu heykel, 7 Temmuz 2007 tarihinde Dünyanın Yeni Yedi Harikası‘ndan biri olarak seçildi.
Bitmeyen Kilise: Sagrada Família
Halk arasında Bitmeyen Kilise olarak bilinen bu yapı 1882 yılından beri yapım aşamasında.
Barcelona’nın en ünlü simgelerinden biri olan bu kilise mimar Antoni Gaudi tarafından tasarlandı. Mali zorluklar, siyasi çekişmeler, iç savaş ve Gaudi’nin vefatı çalışmanın devam etmesini zorlaştırdı.
Gaudi’nin karmaşık mimari tarzından ve eski dönemden kalma bir proje olmasından dolayı günümüz teknolojisine göre uyarlanması oldukça zor olmaktadır. Son yıllarda inşaatın hızlanması ile yapının 2026-2028 yılında tamamlanması bekleniyor.
Devasa Kemer: Gateway Aarch
Missouri eyaletinin St. Louis kentinde bulunan anıt kemer, 192 metre yüksekliğiyle ABD’de insanlar tarafından inşa edilmiş en yüksek anıttır.
Mimar Eero Saarinen ve mühendis Hannskarl Bandel tarafından 1947 yılında tasarlandı fakat inşaatı 1963 yılında başlayıp 2 yılda bitirildi. Bundan 3 yıl sonra ise açılışı yapıldı.
Anıt, kemer şeklindeki tasarımından dolayı zorlu bir inşaat sürecinden geçse de resmi kaynaklara göre hayatını kaybeden hiçbir işçi olmadı.
Not: Bu içerikte yapım aşamasına dair görseller olan yapılar listelenmiştir. Yapım aşamasından görüntü olmayan diğer ünlü yapılar bu yüzden yazıda yer almamıştır.
