ABD ile Çin ortasında ticaret savaşı tansiyonu tırmanmaya devam ederken taraflar dünyanın en büyük iki iktisadının nasıl ticaret yapacağı konusunda bir uzlaşıya hâlâ varabilmiş değil.
ABD ve Çin ortasında yaşanan ticaret savaşı büyüyor!
Çin’den yapılan açıklamalarda ABD’nin ticaret savaşlarını tırmandırmaya devam etmesi durumunda daha evvel çok da lisana getirilmeyen birtakım emtia çeşitlerinin koz olarak kullanılabileceği tabir edildi: Az toprak elementleri!
Çin Komünist Partisi’nin resmi yayın organı olan ‘Halkın Günlüğü’ gazetesi Mayıs ayında ender toprak elementlerinin ticaret savaşında ABD’ye karşı bir koz olarak kullanılabileceğinin sinyalini vermiş ve “ABD Çin’i hafife almasın” demişti.
ABD Ticaret Bakanlığı ise bugün yayımladığı bir raporda ABD içindeki az toprak elementi üretiminin artırılması ve dışa bağımlılığın azaltılması için acil önlemler alınması gerektiğini vurguladı ve “Rusya’nın ya da Çin’in ender toprak elementi ihracını durdurması iktisat üzerinde önemli bir şok tesiri yaratabilir” ikazını yaptı.
Nadir toprak elementi olarak isimlendirilen toplam 17 adet element bulunuyor.
Genelde toprak altında düşük küçük rezervler halinde bulunuyorlar. Fakat az toprak elementlerini ‘nadir’ yapan şey, rezervlerin azlığı değil bu elementleri işlemenin maliyetinin yüksek olması.
Bu elementler, akıllı telefonlardan bilgisayarlara, elektrikli otomobillerden yüksek teknolojili savaş uçaklarına ve uydulara kadar çok geniş bir alanda imalat süreçlerinin kıymetli bir modülü haline gelmiş durumda.
Küresel az toprak elementi rezervlerinin yüzde 36’sı 22 milyon ton ile Çin’de bulunuyor. ABD’nin global rezervler içerisindeki hissesi ise yüzde 1,2 ile hudutlu. Her ne kadar Çin en büyük rezerve sahip olan ülke pozisyonunda bulunsa da, piyasanın uzak orta en büyük oyuncusu olduğu alan üretim.
ABD’de yalnızca bir tesiste az toprak elementi işleniyor. Çin ise bu alanda en gelişmiş ülke pozisyonunda. ABD’de çıkarılan az toprak elementlerinin dahi değerli kısmı işlenmek üzere Çin’e gönderiliyor.
Çin’in işlenmiş element ihracatını durdurması durumunda ABD’de birçok bölümün üretim yapamaz hale gelmesi riskinin olduğunu vurgulayan Reuters haber ajansı, bu nedenle ender toprak elementlerini ticaret savaşlarında ABD’nin ‘yumuşak karnı’ olarak niteliyor.
ABD 2018’de gerçekleştirdiği işlenmiş ender toprak elementi ithalatı yıllık bazda yüzde 17’lik artışla 160 milyon dolara çıkmıştı. Bu ithalatın yüzde 60’ı petrol rafinerilerinde katalizör ya da otomotiv imalatında kullanılmıştı.
ABD’ninb en büyük savunma sanayii firmaları az toprak elementlerini üretim süreçlerinde ağır ölçüde kullanıyor. Patriot füzelerinin imalatçısı olan Rytheon ile F-35 üzere savaş uçaklarını üreten Lockheed Martin ender toprak elementlerine füze güdüm sistemlerinin ve sensörlerin üretiminde gereksinim duyuyor.
Dünyanın en bedelli şirketlerinden Apple ise bu elementleri iPhoneların kameralarında ve hoparlörlerinde kullanıyor. Çin daha evvel de bu elementlerin ihracatını bir koz olarak kullanmıştı.
2010 yılında Çinli bir balıkçı gemisinin kaptanının Japonya tarafından gözaltına alınmasıyla iki ülke ortasındaki bağlantılar gerilmiş, Pekin idaresi Japonya’ya az toprak elementi satışını büsbütün durdurmuştu.
