Bazı belgesellerde veya sosyal medya mecralarında develere zehirli yılan yutturulduğunu görmüş olabilirsiniz. Söylenenlere göre bu yılan, devenin birtakım hastalıklardan kurtulmasına yardımcı olur ve hatta devenin döktüğü gözyaşı, içindeki zehri dışarı attığını gösterir. Peki işin aslı gerçekten böyle mi?
Büyük hörgüçleri ve oldukça uzun boylarıyla aşina olduğumuz develer, zorlu çöl koşulları başta olmak üzere oldukça dayanıklı hayvanlardır. Develerin olası bir rahatsızlıkla karşı karşıya kaldığı durumda ise bilinen en yaygın tedavi yöntemi, onlara yılan yutturmaktır.
Zannedildiği gibi develere zehirli bir yılan yutturmak, onları gerçekten iyileştirir mi ve bu durum, develeri nasıl etkiler?
Develer yılanları yiyebilir ancak bu, alışılmış bir durum değildir ve bunu genellikle kendi istekleriyle yapmazlar.
Bir deve hayatta kalmak için -yılan örneğinde olduğu gibi- normalde yemediği şeyleri yemek zorunda kalabilir fakat develerin, özellikle yılan yemesi için tespit edilebilen herhangi bir sebep yoktur.
Develer, Hyam ismiyle bilinen; uyuşukluk, şişlik, ateş ve anemi gibi çeşitli semptomlara sebep olan bir hastalığa sık sık yakalanırlar. Develerin yakalandığı bu hastalığın henüz bir çaresi bulunamadığı için de bazı insanlar, bu rahatsızlığın tek çözümünün deveye zehirli bir yılan yedirmek olduğuna inanır.
Hyam’a yakalanan develer, aslında Trypanosomiasis ismi verilen parazitik bir enfeksiyondan muzdariptir.
Bu enfeksiyon, develerin; düşük, ölü doğum ve testis dejenerasyonu gibi çok sayıda üreme problemiyle karşı karşıya kalmasına sebep olur ve uygun tıbbi müdahaleler sağlanamazsa deve, çok yüksek bir ihtimalle ölür.
Bir diğer iddia da zehirli bir yılan yiyen devenin, yutar yutmaz gözyaşı dökeceğidir. Hatta bazı kültürlerde bu gözyaşlarının iyileştirici özelliklere sahip olduğuna inanılır ve yılan ısırıklarına karşı tedavi olarak kullanılır.
Fakat bu inancı da destekleyen herhangi bir kanıt yoktur ve develerin bir yılan yuttuktan sonra ağlaması tamamen bir yanılgıdan ibarettir. Yine deve gözyaşlarının iyileştirici özelliği olduğu da aynı şekilde asılsız bir iddiadır.
En azından çeşitli belgesellerde gördüğünüz ağlayan develerin, bu sebepten gözyaşı dökmediğini açık bir şekilde ifade edebiliriz.
Peki bu zehirli yılanlar, iyileştirmek şöyle dursun develeri zehirler mi?
https://www.youtube.com/watch?v=g7XP55MMkMI
Develer yılan tarafından ısırıldığı takdirde elbette bundan olumsuz etkilenirler ancak bu durum, onlar için hayati bir risk teşkil etmez. Bunun sebebi ise yılan zehrinin, kırılgan protein yapılarından oluşmasıdır.
Develerin sindirim sistemi bir hayli güçlü olduğundan vücutlarına giren yılan zehri, sahip oldukları düzenli sindirim fonksiyonunun etkisiyle kolaylıkla ortadan kaldırılır.
Yine develerin yaşadıkları coğrafyada hayatta kalmak için her bulduklarını yeme alışkanlıkları göz önünde bulundurulduğunda, tükettikleri çoğu besin ve canlıdan aslında çok sayıda riske maruz kaldıkları ve yılan zehrinin tüm bunların yanında oldukça hafif kaldığını söylemek mümkündür.
Özetle develerin yılan yemesi için özel bir sebep olmadığını söyleyebiliriz. Yine bazı toplumlarda farklı nedenlerden dolayı develere yılan yutturulması, batıl inançlardan ileri gelir ve şu ana dek bu davranışın olumlu bir tarafı kanıtlanabilmiş değildir.
