Şu sıralar 500 ve 1000 TL’lik kağıt paraların çıkması gerektiği tartışmaları, gündemi oldukça meşgul ediyor ve bu noktada akıllara, geçtiğimiz yıl bir anda ortaya çıkan 1 milyon dolarlık banknot geliyor.
Evet evet yanlış duymadınız, bu kağıt para tam 1 milyon dolar değerinde. Ancak kafaları karıştıran bazı şeyler var. Böyle bir banknot üretilip kullanıma sunuluyor ya da sunuluyordu da yoksa bizim mi haberimiz yok?
Manisa’nın Saruhanlı ilçesinde ele geçirilen ve şüphesiz sahip olmak için adeta can atacağımız bu banknota dair tüm soru işaretlerini açıklığa kavuşturalım.
Aslında Van Valiliği’nin konuya dair yaptığı açıklama, konuyla ilgili bazı sır perdelerini aralıyor.
Bir ihbarı değerlendiren Gürpınar İlçe Jandarma Komutanlığı, tarihler 18 nisan 2022’yi gösterdiğinde Gürpınar’dan Edremit’e doğru hareket halinde olan bir ticari taksiyi durdurdu. Araç içerisindeki kişilerden birinin üzerinde, ABD Merkez Bankası tarafından bastırılan bu meşhur banknot vardı.
1 milyon dolar değerinde olan bu kağıt para, aslında bazı ABD’li iş adamlarına koleksiyonlarına eklemeleri amacıyla verilmişti. Ardından bu banknotun, sahte olup olmadığı noktasında tespitler başladı ve şaşırtıcı bir şekilde gerçek olduğu ortaya çıktı.
Kağıt paranın gerçek olduğuna dair oluşturulan raporun ayrıntıları, kamuoyuyla paylaşılmadı fakat bu banknot resmî değildi ve parasal bir karşılığı bulunmuyordu.
Peki bu kağıt paranın belli bir zaman diliminde basımı var mıydı ve birdenbire nereden çıktı?
Hâlihazırda dolaşımdaki banknotların tek üreticisi ABD Hazinesine bağlı Gravür ve Baskı Bürosu’dur. Madeni paralar ise ABD Darphanesi’nin elinden çıkar. Bu kurumlardan elde edilen bilgilerin ışığında da 1 milyon dolar değerinde bir banknotun, hiçbir zaman üretilmediğini ve ihraç edilmediğini söylemek mümkün.
Hatta Gravür ve Baskı Bürosu, oldukça ses getiren bu kağıt paranın basılmadığına dair bir açıklamada da bulunmuştu. “ABD hükûmeti hiçbir zaman 1 milyon dolarlık banknot çıkarmadı. Ancak “Platin Sertifikalar” veya “Bir Milyon Dolarlık Özel Sayı Notları” var.
Ayrıca büro, bu banknotların hiçbir şekilde yasal ödeme aracı olarak kabul edilemeyeceğini ve pazarlığın da mevzubahis olamayacağını belirtmişti. Bunun yanında bu kağıt paraların her biri, Kanadalı bir firma aracılığıyla 1 ABD dolarına satılmıştı ve telif hakkıyla korunan özel bir seriden alınmıştı. Yıllar içinde de bu ve bunun gibi banknotlar, çeşitli tasarım değişimlere uğradı.
Değinmekte fayda var: Gravür ve Baskı Bürosu tarafından bu güne dek basılan en büyük kağıt para, 1934 serisi $100.000’lık Altın Sertifika’ydı.
Bu banknot da hiçbir zaman genel dolaşıma girmemişti ve sadece Federal Rezerv Bankaları arasındaki işlemlerde kullanılırdı. Ayrıca bu para, 18 Aralık 1934 – 9 Ocak 1935 tarihleri arasında da eşit miktarda külçe altın karşılığında basılmıştı.
Merak edip incelemek isterseniz ya da havam olsun derseniz; 1 milyon değerindeki koleksiyon amaçlı çıkarılan bu banknotu, aslında 95 sent gibi cüzi bir miktara satın alabilmeniz mümkün. Hatta 1000 üstü siparişlerde, fiyatın 22 sente kadar düştüğü bile görülüyor.
Konu buralara gelmişken, önceleri ABD’de basılan fakat hâlihazırda sirkülasyonu olmayan banknotlara da ön ile arka yüzlerindeki kişi ve figürleriyle göz atalım.
- 500 Dolar – William McKinley, 25. Başkan (Ön) – 500 sayısı ve “Beş Yüz Dolar” ifadesi (Arka)
- 1000 Dolar – Grover Cleveland, 22. ve 24. Başkan (Ön) – 1000 sayısı ve “Bin Dolar” ifadesi (Arka)
- 5000 Dolar – James Madison, 4. Başkan (Ön) – 5000 sayısı ve “Beş Bin Dolar” ifadesi (Arka)
- 10.000 Dolar – Salmon Chase, Lincoln yönetimindeki ABD Hazine Bakanı (Ön) – 10.000 sayısı ve “On Bin Dolar” ifadesi (Arka)
- 100.000 Dolar – Woodrow Wilson, 28. Başkan (Ön) – 100.000 sayısı ve “Yüz Bin Dolar” ifadesi (Arka)
