Muhtemelen birçoğumuz, alışveriş merkezlerinde bolca bulunan kıskaçlı oyuncak kapma makinelerini deneyimlemiş ancak üst üste başarısızlıklara uğrayarak bozuk paralarımızdan olmuşuzdur. Peki bu ödülleri beceriksizliğimiz yüzünden mi yakalayamıyoruz yoksa bunun altında başka bir sebep mi var?
Çeşitli stratejiler, bıkıp usanmadan tekrar tekrar yapılan denemeler ve çoğunlukla hazin bir son… Kimimiz için öylesine bir eğlence bazılarımız için ise büyük bir hırs kaynağı olan bu kıskaçlı makineler, aslında tahmin ettiğimizden çok daha fazla karmaşık.
Peki bu mekanizmalar nasıl bir çalışma sistemine sahip ve bu kıskaçlı makinelerde ödüle ulaşmak neden bu kadar zor?
Önce bu makinelerin çalışma mantığına kısaca değinelim.
Bir tür atari oyunu olarak da geçen kıskaçlı oyuncak makineleri, içeriden aydınlatılan ve üst kısmında kumanda yoluyla kontrol edilebilmesi için bir pençenin bulunduğu bir mekanizmadır. Bu makineler bir ödül yığının üzerine konumlandırılır ve bozuk para veya jetonla çalışır.
Cam kutulardan oluşan bu mekanizmalar genellikle pelüş oyuncaklar veya farklı ucuz ödüller içerir. İçlerinde nadiren elektronik cihaz ya da moda aksesuarları gibi pahalı ögeler de bulunabilir.
En eski kıskaçlı oyuncak makinelerinin, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıktığına dair yaygın görüşler vardır.
Ayrıca bu mekanizmaların ortaya çıkışında Panama Kanalı’nın inşaatı için kullanılan makinelerden ilham alındığına inanılır. İlk patentli kıskaçlı oyuncak makineler ise 1926 yılında Erie Digger tarafından icat edilmiştir.
Öte yandan kıskaçlı oyuncak makinelerinin bir beceri mi yoksa şans oyunu mu olduğu sorusu onlarca yıldır tartışılmaya devam ediyor. Aslında 1930’larda Büyük Buhran zamanındaki ilk versiyonlarının beceriyle pek bir ilgisi yoktur ve sahipleri için oldukça kârlı olarak pazarlanır çünkü insanlar, o dönem para taşımanın çeşitli yollarını aramaktaydı.
1950’lere gelindiğinde, organize suçlara yönelik baskılar arttırılır ve federal yasa, bu mekanizmaları kumar makinesi olarak sınıflandırarak eyalet sınırları dışına taşınmalarını yasaklar.
1970’lerde bu kanunlar gevşetildikten sonra ABD aracılığıyla Avrupa ve Asya’da yeni kıskaçlı makineler yayılmaya başlar. Bu gelişmelerden sonra da bu makinelere beceri vinçleri denmeye başlanır.
Gelelim kilit soruya: Defalarca denememize rağmen bu mekanizmalardan ödülleri yakalamak neden bu kadar zor?
Bu kıskaçlı oyuncak makinelerinin birçok türü vardır ve aslında ödülleri bir türlü yakalayamamamızın esas sebebi büyük oranda bizden kaynaklı değildir. Evet, birtakım hileler mevcut!
Bu mekanizmalara rastladığınız an aramanız gereken bazı ipuçları vardır. Örneğin makine eskiyse hileli olma ihtimali düşüktür. Ancak yeniyse tam tersi bir durum söz konusudur. Ayrıca mekanizmalardan yapılan bazı ayarlar; kıskacın, oyuncağı tutabilmesine ya da tutamamasına olanak sağlar.
Sabit güç ayarı olarak bilinen bir ayar, operatörün pençenin ne kadar güçlü performans gösterip göstermeyeceğine karar verir ve eğer güç son derece düşük bir seviyeye ayarlandıysa defalarca denense de hiçbir ödülü yakalayabilmek mümkün olmaz.
Pençelerin çalışma şekli aslında bir hayli basittir.
Pençe bir ödülün üzerine bırakıldığında; makine, pençeye bir sinyal gönderir ve iç kısımdaki bir bobin ve bir çubuktan oluşan elektrik mıknatısının kasılmasını sağlar. Bu kasılmayla da hedeflenen oyuncak veya herhangi başka bir ödülü yakalamak mümkün olur.
Bu mekanizmaların başka bir ayarı ise ödeme oranı olarak bilinir. Bu ayar, temelde 1 kişinin her X oyun miktarında sadece 1 ödül kazanmasına izin verecek bir ayardır. Örneğin, içi ayılarla doldurulmuş bir kıskaçlı oyuncak makinesi olduğunu varsayalım.
Ayının satıcıya maliyeti ortalama 1,50 dolardır. Makinenin oynama maliyeti ise 0,50 dolardır. Bu hesapla makine 6-9 (3,00- 4,50 dolar) kez oynadıktan sonra bir ödül kazandıracaktır. İçinde iPad bulunan bir kıskaçlı oyuncak makinesi için de küçük bir hesaplama yapalım.
Bu teknolojik cihazın fiyatının 500 dolar olduğunu varsayarsak, makinenin oyun başına maliyeti 1,00 dolardır. Bu sebeple makine yalnızca her 1000-1500 denemede bir kez iPad verecektir.
Bu kıskaçlı oyuncak makinelerinin yanıltıcı olan bir diğer özelliği de pençelerinin tekrar yukarı doğru yükselmesidir.
Pençe aşağı inip bir ödülü yakaladığında, tüm gücüyle yakalayıp yukarı doğru çekmesi beklenir ancak genellikle yarıya kadar ulaştığında kıskacın kolları zayıflar ve ödülün düşmesine sebep olur.
Ayrıca kıskaç bazen sağlam kollarıyla ödülü yukarı kaldırır fakat bu sefer de ödül, hazneye tam bırakılırken alakasız bir yere düşer. Bu da makineye ait olan bir başka ayardır. Çoğu zaman oyuncunun tekrar tekrar denemeye devam etmesi için haznenin çok yakınlarına düşecek bir şekilde ayarlanır.
Çok rastlanmasa da bazı kıskaçlı oyuncak makineleri, ödülü kazandığınız an bunu sesli bir şekilde duyurur.
Makine; kazandığınız, çok yaklaştığınız veya tekrar denemeniz gerektiğini belirten bir anons geçerse bu durum, mekanizmada ödül sensörü olduğu anlamına gelir. Ödül sensörüne sahip makinelerde de hile yapılma oranı çok daha fazladır.
Bu ödül sensörü, makinede kaç deneme yapıldığını takip eder ve yukarıda yaptığımız hesaplamayla makinenin, ödülü ne zaman vereceğini hesaplar. Elbette bu kıskaçlı makinelerden ödül kazanmak imkânsız değildir ancak özetle, yapılan çeşitli hileler sonucunda ihtimalin çok da yüksek olmadığı sonucuna varmak mümkündür.
