İnternette gördüğümüz bir bilginin dakikalar içinde nasıl yayıldığını biliyoruz. Bu bilgi doğru da olsa bu böyle, yanlış da olsa. Hatta çoğu zaman doğru bilgi, yanlış bilgi kadar hızlı yayılmıyor. Bunun nedeni sizce ne olabilir?
Bilgiye erişimin kolaylaştığı bu zamanda internetten bir bilgi edinmek artık çocuk oyuncağı oldu. Üstelik kimse bilginin doğruluğunu teyit etmiyor bile.
Durum yalnızca internetle de sınırlı sanmayın. Günlük hayatta da ‘yalan’ bilgiler, doğrulardan daha çok talep görüyor.
Günümüzde bilgi erişimi daha önce hiç olmadığı kadar kolaylaştı.
İnternet aracılığıyla herkes istediği konuda bilgiye ulaşabiliyor ve bunu paylaşabiliyor. Ancak bu serbest bilgi erişimi, doğruluğu denetlenmemiş bilgilerin hızla yayılmasına da olanak tanıyor. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde bu konuyla ilgili yapılan bir araştırma, yalan haberlerin gerçek haberlere kıyasla %70 daha fazla paylaşıldığını ortaya koydu.
Bu durumun temel nedeni ise yalan haberlerin genellikle daha ilgi çekici, şaşırtıcı ve duygusal tepkiler uyandırıcı olması. İnsanlar, çevreleriyle bu tür içerikleri daha hızlı ve yaygın bir şekilde paylaşıyorlar.
Özellikle sosyal medya platformlarında var olan bot hesaplar da yalan bilgilerin ve komplo teorilerinin yayılmasında önemli bir rol oynuyor.
Ancak bot hesapların verileri dışarıda bırakıldığında bile, yanlış bilgilerin doğrulardan daha hızlı yayıldığı görülüyor. Bu durum, insanların belirsizlik içeren durumlarla karşılaştıklarında bu tür içerikleri paylaşarak bu belirsizliği anlamaya çalıştıklarını gösteriyor.
Bir de bu durumun komplo teorisi var. Komplo teorisi aslında gerçek durumlara dayanıyor, fakat bu durumları kanıtlayan objektif ve doğru veriler bulunmuyor. Yani bir konu hakkında ortaya atılan asılsız bir iddia, komplo teorisinden başka bir şey olmuyor.
Komplo teorilerine yatkın kişiler, yanlış bilgilere inanmaya daha meyilli oluyor.
Analitik düşünme becerisi gelişmiş kişiler, genellikle bir bilgiyi edinirken doğruluğunu analiz ediyor. Ancak kimi insan da duyduğu her bilgiyi doğru varsayarak kabul ediyor, hatta çevresine bile yayıyor.
İşte yanlış olarak adlandırdığımız bilgiler de böyle ortada dolaşarak gittikçe büyüyor. Güvenilir bilgiye ulaşmak, sandığımız kadar zor değil. Fakat insanlar, işin kolayına kaçmayı her zaman tercih ediyor.
